Friersdale dag 4

Ik hoor een bus starten, het is nog donker. 05:31 zegt mijn telefoon. Ik draai me nog een keer om in mijn bed. Ik hoor kinderstemmen. Door het badkamerraam zie ik jongens een potje voetballen op het sportveld, het is 06:39. Terwijl wij nog wakker moeten worden is het leven hier al in volle gang. De eerste schoolbel gaat om 6:50. Dat betekent dat alle leerkrachten er ook al zijn!
Terwijl we ontbijten (op de veranda) begint de klusjesman Piet met het onderhoud van de waterzuivering. Na de koffie gaan we rond lopen over het schoolterrein. Op het netbalveld (beton) spelen heel jonge kinderen schipper mag ik overvaren. Mijn komst is voor de juf aanleiding de kinderen bij elkaar te laten komen; ik maak wat klassenfoto’s en wordt toegezongen. Er zit toevallig een tweeling meisjes in de groep en zij doen een dansje voor mij. Ik loop verder naar het sociale centrum. Daar zitten 7-8 jarigen te eten. Rijst met rozijnen. Het fototoestel roept veel reacties op bij de kinderen. Allemaal willen ze op de foto, het liefst met gekke bekken. Op het school terrein is het nog veel erger. Ik loop bij de onderbouw lagere school, met een haag van kinderen om me heen. Als ik mijn camera richt staan er alweer tien armen voor en springt er ook een hoofd voorlangs. Ik ben benieuwd of ik bruikbaar materiaal heb.
Het is 9:45 en loop terug naar het huisje. Fanty komt vertellen dat Jaco vanmiddag om 14 uur komt. We nemen een kop koffie en besluiten naar de bibliotheek te gaan. De deur staat open, maar het hek zit er voor dicht. Er is niemand. We lopen terug en vragen aan Sara, Fanty’s assistent, hoe laat de bibliotheek weer open gaat. Deze zou open moeten zijn, misschien is mevrouw Moller even een boodschap doen.
Als we het nogmaals proberen zien we haar net aankomen. Zij is een blanke vrouw, getrouwd met een boer. Zij heeft een groot hart voor de mensen van Friersdale, dat wordt al snel duidelijk in het gesprek wat we met haar hebben. Een klein voorbeeld: De overheidsbibliotheken zijn gewijzigd van internetprovider, nu werkt het internet al weken niet meer (dit hadden we ook al van Fanty gehoord). De kinderen die hier komen om een werkstuk te maken, mogen aan haar het onderwerp opgeven. Thuis gaat ze dan op internet informatie inwinnen, slaat het op op usb-stick en zet de informatie de volgende dag op haar enige computer in de bibliotheek. De kinderen mogen om de beurt een half uit aan hun werkstuk werken. Een getypt werkstuk levert meer punten op dan een geschreven werkstuk. 670 leerlingen ...........
Ze vertelt ons ook over een project voor vrouwen; het poten en verbouwen van knoflook. Kleinschalig, maar het werkt! Waarom knoflook? Dat wordt niet gestolen. Al het andere wat verbouwd zou worden is eten, dat hebben veel mensen niet en wordt dus gestolen.
Haar verhaal is helder. De regering belooft van alles, maar maakt het niet waar. Mevrouw Moller noemt het: de armen zijn bestolen van hun toekomst.
Ik weet heel goed dat ik het armoede probleem niet kan oplossen, hier word ik wel ernstig stil van. Ik heb gewoon mazzel gehad dat mijn wiegje in Nederland heeft gestaan.
Na de lunch vergaderen we met Fanty en Jaco (de installateur van de zonnepanelen) in ons gastenhuisje. We bespreken alle voors en tegens over het plaatsen van zonnepanelen op het Koshuis en de school. Gelukkig is Hans goed ingelezen in de (on)mogelijkheden van electra in Zuid-Afrika. Zo kun je hier bijvoorbeeld geen stroom terugleveren aan het net, iets wat in Nederland wel kan. Welke accu’s hebben we hier nodig voor opslag en zijn de panelen in staat temperaturen tot boven 60 graden Celsius te weerstaan? Ik zal verdere technische details besparen. Het is duidelijk dat dit project verder moet worden uitgewerkt.
We rijden nog even naar Keimoes om wat avondeten te halen en sluiten de avond af met spelletjes in het Koshuis. Vandaag een damspel mee genomen, nog twee kaartspellen en bellenblaas. Je zou denken bellen blaas voor de kleintjes, maar juiste de groten lopen er mee weg.
Hans leert de kinderen het kaartspel ‘achten’. In Nederland hebben we hiervoor een grote centenpot waaruit we iedere speler een startkapitaal geven van 40 centen, welke na afloop weer terug in de centenpot gaan. Aanvankelijk spaarden we hiervoor van het wisselgeld de 10 rand-cent muntjes, die lijken op onze centen. Naarmate de week vordert leren we al snel dat dit nooit gaat werken: er wonen kinderen in het koshuis voor wie de waarde van 40 muntjes, 4 Rand in totaal (dat is €0,25), een klein vermogen is... dus we ‘achten’ zonder muntjes, de eer van het spel winnen blijkt al voldoende.
We kletsen nog wat met Periza en Melvin, om 21 uur is het mooi en lopen we naar het huisje.

(Helaas is het internet in deze regio zo slecht dat we nog geen foto’s kunnen uploaden)